«Անկյունաքար» հրատարակչություն

Monday, March 7, 2011

Խաչիկ Գրիգորյանի խոսքից

Անգլերեն-Հայերեն Արդի Բառարանի  «Բյուրոկրատ» գրախանութում տեղի ունեցած շնորհանդեսին բառարանի հեղինակներից Խաչիկ Գրիգորյանն իր խոսքում ասաց.
_ Անդրադառնալով Արդի բառարանի ստեղծման պատճառներին, նա ասաց. «Անգլերենի և  հայերենի արդի վիճակն արտացոլող  ծավալուն բառարանի անհրաժեշտությունը վաղուց էր զգացվում։  Պետք էր մի այնպիսի բառարան, որը  կօգներ հայախոս մարդուն ոչ միայն առնչվել անգլերեն բանավոր և գրավոր խոսքին, այլև դառնար լիարժեք գործիք՝ անգլերենից հայեցի թարգմանություն կատարելու համար։  Այս անհրաժեշտությունից ելնելով է, որ ձեռնարկեցինք սույն  Արդի բառարանի հրատարակումը»։
 Լուսանկարը՝ Կ. Գրիգորյանի

«Անգլերեն-հայերեն արդի բառարանի» ստեղծման նախնական աշխատանքները սկսվել են դեռևս 2000 թվականից։ Աշխատանքի ընթացքում օգտվել են հայ բառարանագրական ավանդույթներն արտացոլող թեմատիկ ու ժամանակային մեծ ընդգրկում ունեցող գրականությունից, սկսած 1868 թ. Վենետիկում տպագրված Հարություն Ավգերյանի «Անգլերեն և Հայերեն Բառարանից» մինչև մեր օրերը լույս տեսածները։ Բառերի և դարձվածքների ժամանակակից իմաստները ճշտելու և հստակեցնելու համար կազմողները օգտվել են բրիտանական ու ամերիկյան առաջատար հրատարակչությունների վերջին բացատրական բառարաններից։ Հատկապես բացատրական բառարաններից, այլ ոչ թե երկլեզվյա բառարաններից, որպեսզի բառիմաստները լինեն ճշգրիտ, ներկայացված լինեն ըստ գործածության հաճախության, տրված լինեն հնարավոր իմաստային բոլոր տարբերակները և այլն։  Վերցվել է բրիտանական հնչյունային տառադարձումը։
Բառարանը կազմելիս հեղինակները ձգտել են հնարավորության դեպքում ներկայացնել բառերի հայեցի տարբերակը։  Օգտագործվել են թե՛ հրապարակում առկա հաջողված հայերեն եզրերը, և թե՛ այս բառարանը կազմողների ստեղծածները։ Նորագույն փոխառությունները ներառվել են այն եզրույթների  դեպքում, որոնց համար հայերեն հաջողված համազորներ չկան կամ էլ որոնք գործածվում են հայերեն տարբերակներին զուգահեռ։ 
Շնորհանդեսի ընթացքում կարծիքներ փոխանակվեցին, բարձր գնահատվեց  Արդի բառարանի լույս ընծայման փաստը, նրա տարողունակությունը, տեղի ունեցավ հետաքրքիր, աշխույժ քննարկում։